چالشهای مهاجران افغان در ایران
تاریخ انتشار: ۱۹ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۰۵۶۹۰۸
به گزارش تابناک، ایرنا نوشت: مهمترین رویدادی که در روزهای اخیر مورد توجه میلیونها افغانستانی قرار گرفته و شمار قابل توجهی از آنان با حساسیت اخبار مربوط به آن را دنبال میکنند، تصمیم دولت اسلامآباد برای اخراج اتباع افغانستان از پاکستان است که به شکل غیرقانونی در این کشور به سر میبرند. مقامات پاکستانی اعلام کرده بودند بیش از یک میلیون و ۷۰۰ هزار مهاجر غیرقانونی افغانستانی را از اول ماه نوامبر (۱۰ آبان) اخراج میکنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
همزمان، «فرانسپرس» در گزارشی به نقل از مسئولان مرزی افغانستان مدعی شده که شمار اتباع این کشور که از ایران باز میگردند طی ماه گذشته دو برابر شده است. این در حالی است که برخی اظهارنظرها حاکی از این نگرانی بود که گروههایی از اخراجیها از پاکستان راهی مرزهای ایران شوند.
این اخبار و رخدادها در حالی است که مدتها است حضور مهاجران افغانستانی در ایران به یکی از موضوعات مورد توجه بسیاری از مردم تبدیل شده و مسئولانی چون وزیر کشور و برخی نمایندگان مجلس نیز درباره آن اظهارنظر کردهاند.
در این گزارش «رز فضلی» عضو هیات علمی پژوهشکده فرهنگپژوهی دانشگاه علامه طباطبایی و «صبا قدیمی» پژوهشگر اجتماعی موسسه «دیاران» فعال در زمینه مسائل مهاجران به پرسشهای پژوهشگر ایرنا پاسخ دادهاند که شرح این گفتوگوها را در ادامه میخوانیم؛
«در روزهای گذشته نگاه بسیاری از رسانهها و مردم به موضوع حضور مهاجران افغانستانی در شهرهای ایران دوخته شده است. آیا این حضور واقعا تشدید شده یا تصویری است که رسانهها ارائه میدهند؟»؛ در پاسخ به این پرسش فضلی میگوید: همیشه بین واقعیت موجود و تصویری که رسانهها منعکس میکنند، فاصله وجود دارد. گاهی رسانههایی که مطمئنتر هستند، فاصله بین واقعیت و تصویر ارائه شده را کمتر بازنمایی میکنند اما گاهی هم رسانههای دیگر که کارشان پروپاگاندا است، فاصله بین واقعیت و تصویر را بیشتر ارائه میکنند. رسانهها طبیعتا وقتی قرار است در قالب یک خبر کوتاه، چیزی را منعکس کنند، بخشهایی از آن را برجسته میکنند و بنابراین همه زوایا پوشش داده نمیشود و کاملا یکسان و منطبق با واقعیت نیست.
همچنین به گفته «صبا قدیمی» پژوهشگر دیاران، در صحت این موضوع شکی نیست و بعد از به قدرت رسیدن طالبان در سال ،۱۴۰۰ روند مهاجرت افغانستانیها دوباره شروع شد و رسانهها در سالهای اخیر به آن توجه کردند. اما این را واقعا نمیدانم رسانهها در سال ۱۴۰۰ که تازه امواج جدید راهی ایران میشد چرا به این موضوع چندان نپرداختند؟
آسیبهای حضور مهاجران در جامعه میزبان
«آیا این حساسیتهای جدید توانسته یا میتواند تاثیری بر جامعه افغانستانیهای حاضر در ایران داشته باشد؟»
به گفته قدیمی، قطعا این بازنماییها و حساسیتها روی زندگی مردم افغانستان که در ایران زندگی میکنند، تاثیر میگذارد. ما کسانی را داریم که حدود ۴۰ سال است در ایران زندگی میکنند و این افراد در ایران به دنیا آمده، زندگی و تحصیل کردهاند اما همچنان به عنوان مهاجر افغان شناخته میشوند. در واقع این بازنماییها زندگی همه مهاجران را تحت تاثیر قرار میدهد.
فضلی در پاسخ میگوید: در قیاس جامعه میزبان و مهمان، صد در صد جامعه مهمان آسیبپذیرتر است زیرا اقلیت به حساب میآید. از این رو، دسترسیها برای آنها کمتر است، آگاهیهایشان پایینتر است و بسیاری از موارد دیگر. در این فضا وقتی شرایطی ایجاد میشود که زیر سوال قرار بگیرند و آسیب بیشتری ببینند، این به آن معنا نیست که جامعه میزبان دور از آسیب خواهد بود زیرا میزبانان هم آسیبهای خاص خود را خواهند دید.
تبعات ورود مهاجران افغانستانی به ایران
مهمترین پرسش درباره مساله حضور مهاجران افغانستانی در ایران مربوط به تبعات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی این پدیده است که فضلی درباره آن اظهار میدارد: حضور مهاجران افغان میتواند هم اثرات مثبت و هم اثرات منفی داشته باشد. اینکه این اثرات به کدام جهت هدایت شود بستگی به نقش سیاستگذاران به واسطه قانونگذاری درست و اجرای برنامههای کلان دارد. مساله دیگر همزیستی است. اینکه ما مهاجر را به عنوان یک پدیده بیرونی ببینیم سبب میشود از مهاجر انسانیتزدایی کنیم و همین نگاه ما را از همزیستی و همدلی با فرد مهاجر دور میکند. ما باید این طور نگاه کنیم که با جمعیتی که با آنها زندگی میکنیم چطور میتوانیم تعامل کنیم و چه منافع مشترکی ایجاد کنیم تا کیفیت زیستمان را بالا ببرد. صرفا داشتن نگاه یکجانبه به مهاجران به مثابه اشیای بیجان، کاری غیراخلاقی و انسانی است.
قدیمی میافزاید: دولت ایران همواره توانسته از طریق کارتهای سرشماری و تمهیداتی از این دست اطلاعاتی نسبت به مهاجران، خانوادههای آنها و محل زندگیشان داشته باشد. از نظر اقتصادی درست است که در شرایط بد اقتصادی هستیم و ورود مهاجران ممکن است رقیبی برای نیروی کار داخلی شناخته شون، اما ایرانیها خودشان برخی از کارها را انجام نمیدهند. از طرفی هم وقتی نیروی کار هست، ترجیح صاحبان کار این است که با مهاجر افغانستانی کار کند زیرا حقوق و مزایای کمتری میپردازد و در عوض از سود حاصل از کار آنها استفاده میکند. اما شرایط اقتصادی مربوط به الان نیست بلکه در دهه ۷۰ هم وضع همین گونه بوده است.
مهمترین دلیلی که افغانستانی را به سمت ایران میکشاند
«مهمترین دلایل کوچ به سمت ایران در موج جدید ورود آوارگان افغانستانی چیست؟»؛ فضلی در این باره توضیح میدهد: افغانستانیها از سال ۱۹۷۹ درگیر جنگ هستند و تاریخ افغانستان تاریخی پر از جنگ های متعدد است؛ از منازعه با قدرت بزرگ مانند بریتانیا و شوروی تا کشورهای همسایه و جنگهای داخلی. به نظر من ویرانگرترین صورت مهاجرت که افغانها تجربه کردهاند، جنگ داخلی بوده است زیرا مانع از استمرار و توسعه شده است. اما به طور مشخص بعد از ظهور طالبان دوم به عنوان یک دولت و سقوط دولت اشرف غنی، ما با وضعیت پیچیدهای رو به رو شدیم. حضور بسیاری از مهاجران پشت مرزهای ما و پاکستان و آن تراژدی فروگاه کابل به نظر من باید جزو تکاندهندهترین صحنههای قرن ۲۱ ثبت شود. وضعیت ظهور طالبان همچنان ادامه پیدا کرد و در رابطه با برخی از گروهها مانند هزارهها، شیعیان و زنان، دست به اقدامات عجیبی زد.
عضو هیات علمی پژوهشکده فرهنگپژوهی ادامه میدهد: طبیعی است که طیفهایی از جامعه افغانستان ناراضی باشند و نتوانند در کشور خود وضعیت را تحمل کنند. در کنار همه این مسائل باید این را هم در نظر گرفت که مسایل اقتصادی هم در مهاجرت افغان ها تاثیر داشته است. اگر تا پیش از ورود طالبان، وضعیت معیشت و اقتصاد افغانستان با کمک نهادهای بینالمللی رتق و فتق میشد، حضور طالبان سبب شد این کمکها نتواند ادامه پیدا کند. همچنین افغانستان کشوری جنگ زده است و در دورههایی حضور آمریکا و بعد ورود طالبان سبب شد امنیت مردم افغانستان به خطر بیافتد و در چنین شرایطی طبیعی است که شهروندان بخواهند آنجا را ترک کنند.
قدیمی گفتههای فضلی را چنین تکمیل میکند: مهمترین دلیل کوچ مهاجران افغانستانی در سالهای اخیر وضعیت اقتصادی کشور افغانستان است. مساله بیکاری است. ما الان طبقه متوسطی از افغانستان را داریم که به ایران آمده و استاد دانشگاه، معلم یا کارمند بوده و الان سرایدار هستند. در زمانی که طالبان روی کار آمد، بیشتر مساله امنیت اهمیت داشت، اما اکنون اقتصاد اهمیت پیدا کرده است. یا برای مثال افرادی میخواستند دخترانشان را به مدرسه بفرستند و این باعث شده از کشورشان خارج شوند.
ورود افغانستانیها به ایران پشت پردهای دارد؟
«آیا افزایش ورود مهاجران افغانی به ایران را میتوان در قالب برنامهای که به طور هدفمند آبشخور خارجی دارد تعبیر کرد؟»
فضلی چنین پاسخ میدهد: هر چند ممکن است خود طالبان عامل اصلی مهاجرت باشد اما نمیتوان گفت مهاجرت افغانها یک فعالیت برنامهریزی شده از سوی طالبان باشد. معمولا مهاجرت در همه جای دنیا وجود دارد و این طور نیست که یک دولت بخواهد برای مهاجرت مردمش برنامهریزی کند.
قدیمی هم با مقایسه روند مهاجرت ایرانیان به کشورهای غربی با وضعیت مهاجرانی که به ایران میایند میگوید این روندها برنامهریزی و هدایتشده نیست؛ بلکه مساله این است که اقتصاد و امنیت ما در شرایط بهتری است و مهاجر افغانی هم برای رسیدن به شرایط و رفاه بهتر جا به جا میشود.
چه باید کرد؟
فضلی در پایان گفتوگو بیان میدارد: ما باید بتوانیم روابط و تعاملمان را بر اساس همدلی با مهاجران افغانستانی بنا کنیم. مهاجران افغانستانی، مهاجران موقتی در ایران نیستند. مهاجرانی هستند که با ما تاریخ و فرهنگ مشترک دارند. بنابراین آنچه که باید به دنبالش باشیم، چیزی بیش از مرزگذاری، همدلی و پیوند است. آن چه از نظر من بیش از همه اشکال دارد و با فضای اجتماعی و فرهنگی جامعه ما فاصله دارد، مساله قانونگذاری و نهادسازی ما است. معمولا در کشورهای پیشرفته، قانونگذاران و نهادها سعی میکنند طی برنامههایی مردم را به سمت دیگریپذیری، همدلی، همکاری و مبارزه با تبعیض بومی، نژادی و زبانی سوق دهند، اما متاسفانه من فکر میکنم، عمدهترین مساله، مساله ضعف و نواقص قانونگذاری و سیاستگذاریهای ما است که باید در مورد آنها اصلاحاتی انجام شود.
قدیمی هم در پاسخ به این پرسش که «در مواجهه با مهاجران افغانستانی چه باید کرد؟» اظهاراتی مشابه دارد و میگوید: سیاستگذاری دقیقی راجع به این موضوع نداریم. افرادی که قبلا در کشورمان بودند با مهاجرانی که تازه آمدهاند یکسان نیستند و سیاست واحد نمیتوان در نظر گرفت. سیاستگذاران باید سیاست دقیق و آشکار در این زمینه به کار ببرند. این گام باید برداشته شود تا گامهای دیگر هم رو به جلو باشد.
منبع: تابناک
کلیدواژه: طوفان الاقصی غزه فلسطین هادی چوپان اکو مهاجران افغانستانی افغانها افغانسان طوفان الاقصی غزه فلسطین هادی چوپان اکو مهاجران افغانستانی حضور مهاجران افغان افغانستانی ها رسانه ها مهم ترین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۰۵۶۹۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مقابله اتحادیه اروپا با بحران مهاجران با ابزار اخراج
وزرای کشور اتحادیه اروپا طی نشست امروز و فردا در بلژیک قصد دارند به وسیله تسریع روند اخراجها با بحران مهاجرت دراز مدت در این اتحادیه مقابله کنند. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه اتریشی کوریر در مطلبی به این موضوع اشاره کرد که اتحادیه اروپا با اخراج های سریع تر می خواهد به مقابله با بحران مهاجرت برود.
اکنون بحث ها درباره اجرای عملی پنج بسته قانونی است که همه چیز را از رویههای جدید پناهندگی در مرز گرفته تا تبادل اطلاعات در سراسر اتحادیه اروپا و حمایت از کشورهای در مرز خارجی اتحادیه اروپا تنظیم میکند. با این حال، هنوز راه زیادی تا اجرای عملی این بسته قانونی باقی مانده است و این مسئله در نشست وزرای کشور اتحادیه اروپا در شهر گنت بلژیک در آغاز هفته مشخص شد.
با این حال یلوا یوهانسون، کمیسر مسئول اتحادیه اروپا، بار دیگر خوشحالی خود را از این توافق به مطبوعات ابراز کرد و مدعی شد: "اکنون جهان خواهد دید که اروپا به درستی با مهاجرت برخورد می کند"
بر اساس تصمیمات اتخاذ شده برخلاف گذشته، پناهجویان در مرزهای خارجی اتحادیه اروپا در ابتدا باید به مدت سه هفته در مراکز پذیرش نگهداری شوند. در این مدت، ارزیابی می شود که درخواست پناهندگی چقدر امیدوار کننده است. اگر شانس کم باشد، این روش مستقیماً در مرز انجام می شود، بدون اینکه پناهجو وارد کشور شود. اولین آزمایش برای این روش ها در مرزهای خارجی اتحادیه اروپا در رومانی و بلغارستان انجام می شود.
وزرای کشور اتحادیه اروپا روز دوشنبه و سه شنبه در شهر گنت بلژیک برای اجرای سریع پیمان پناهندگی و مهاجرت اتحادیه اروپا دیدار خواهند کرد. خود این پیمان ابتدا باید به طور رسمی توسط کشورهای اتحادیه اروپا تأیید شود - انتظار می رود این مرحله در ماه مه انجام شود. گرهارد کارنر، وزیر کشور اتریش در یک بیانیه مطبوعاتی گفت: همه موافق هستند که اصلاح سیاست پناهندگی اتحادیه اروپا باید به سرعت اجرا شود.
ایلوا یوهانسون، کمیسر داخلی اتحادیه اروپا به نمایندگان مطبوعات در گنت گفت که کمیسیون اتحادیه اروپا در ماه ژوئن برنامه اجرایی را ارائه خواهد کرد. به گفته وی تا ژانویه 2025، تک تک کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز باید طرحی را در مورد نحوه اجرای پیمان پناهندگی و مهاجرت ارائه دهند. یوهانسون بدون اشاره به جزئیات کشورها و مراحل، گفت: 14 کشور در حال حاضر اجرای این اصلاحات را آغاز کرده اند. نانسی فایزر، وزیر کشور آلمان در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با یوهانسون توضیح داد که آلمان اصلاحات را سریعتر از آنچه لازم است طبق قوانین اتحادیه اروپا اجرا خواهد کرد.
"کارنر" هم گفت، علاوه بر این کمیسیون اتحادیه اروپا به ویژه برای مذاکره با کشورهای ثالث فراخوانده شده است." وی تاکید کرد: یک سیستم معتبر پناهندگی به این معنی است که ما افرادی را به کشور خود اخراج می کنیم که حمایت دریافت نکرده اند. این نیز باید دوباره به ویژه در مورد سوری ها اعمال شود." بنابراین کارنر از تقاضای قبرس در این راستا حمایت کرد. این کشور جزیره ای اخیراً تصمیم گرفته است فعلاً به درخواست های پناهندگی سوری ها رسیدگی نکند و در حال پیشبرد برنامه های خود برای معامله پناهجویان با لبنان است.
اتحادیه اروپا همچنین به دلیل همکاری ناکافی در مورد مسائل مهاجرت، اقدامات تنبیهی را علیه اتیوپی اعمال می کند. همانطور که نمایندگی 27 کشور عضو اتحادیه اروپا در بروکسل اعلام کرد، قوانین سختگیرانه تری در آینده برای صدور ویزا برای افراد این کشور شرق آفریقا اعمال خواهد شد.
دلیل این تصمیم این تحلیل کمیسیون اروپا است که همکاری اتیوپی در پذیرش مجدد اتباع خود که به طور غیرقانونی در اتحادیه اروپا اقامت دارند، ناکافی است.
بیش از 6 هزار پناهنده در سال 2023 در مسیر دریایی به اسپانیا جان باختندانتقاد یونیسف از شرایط نامناسب اسکان کودکان پناهنده در آلمانانتهای پیام/